ارمنستان
ارمنستان کشوری در قفقاز جنوبی با پایتخت ایروان است. نام بومی این کشور در زبان ارمنی هایک میباشد که در سدههای میانه با افزودن پسوند فارسی ستان (به معنای سرزمین) به هایاستان تغییر یافت.
زبان ارمنی، زبان رسمی این کشور است.
برخی از همسایگان، ارمنستان و ارمنیان را با نامهای دیگری نیز شناختهاند.
مردم گرجی ارمنیان را سُمخِبی و این کشور را سُمخِتی میگویند. آنان این کشور را آرمِنیا، آرمانی، آرمینا، ارمنستان، آرمِنین، اِرمنستان و به اسامی ای دیگر نامیده و ملت ارمنی را نیز آرامان، آرمینیان، آدمیانین، آرمِنیر، اِرمَنی و اَرمنی خواندهاند.
مدتهای زیادی جزئی از ایران بوده است و فرهنگ آن از ایران تأثیر زیادی گرفته است. در دورانی از حکومت ایران، بخش مرکزی این کشور کنونی جزئی از خانات ایروان بود.
در جنگهای ایران قاجاری و روسیه تزاری بر سر قفقاز منطقه سیونیک واقع در جنوب این کشور کنونی به تصرف روسیه درآمد و بر اساس پیمان گلستان ایران ادعای خود در باب گرجستان که بخش شمالی این کشور فعلی را در اختیار داشت، پس گرفت. در پی پیمان نامه ترکمانچای، این کشور رسماً از ایران جدا شد و به خاک روسیه پیوست. این کشور روابط گرمی با ایران دارد.
این کشور در قفقاز جنوبی در میان دریای سیاه و دریای خزر قرار دارد که مرز میان آسیا و اروپا محسوب میشود. همسایگان این کشور در غرب ترکیه، در شمال گرجستان، در شرق جمهوری آذربایجان (جمهوری قرهباغ)، و در جنوب ایران و جمهوری خودمختار نخجوان (جزئی از جمهوری آذربایجان) میباشند.
آب و هوا
میانگین دمای آن در ژانویه بین ۳- تا ۱۵- درجه سانتیگراد و در ژوئن بین ۱۵ تا ۲۰ درجه و در چالهها تا ۲۵ درجه سانتیگراد است. میانگین بارندگی سالانه آن ۳۰۰ تا ۸۰۰ میلیمتر است که در چالهها از ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیمتر در سال در نوسان است.
رودها و دریاچهها
اکثر رودهای این کشور یا به طور مستقیم به رود ارس ریخته و از طریق آن نهایتاً به دریاچه خزر سرازیر میشوند و یا از طریق رودهای کورا یا آخوریان به رود ارس میریزند.
مهمترین رودهایی که در این کشور جریان دارد عبارتند از: رود کورا که از گرجستان سرچشمه گرفته و از طریق رود ارس به دریاچهٔ خزر میریزد، رود آخوریان که در مرزهای این کشور با ترکیه جریان داشته، رود هرازدان که از پایتخت این کشور یعنی شهر ایروان میگذرد، رود آرپا که به دریاچه سوان وصل میشود و رود وروتان یا بارگیوشات که یکی از مهمترین رودهای این کشور است.
دریاچههای مهم این کشور عبارتند از: سوان و وان.
اقتصاد
اقتصاد این کشور تا اندازه زیادی به سرمایهگذاری و پشتیبانی ارمنیان خارج از کشور وابسته است. پیش از استقلال، اقتصاد این کشور بیشتر بر پایه صنایع شیمیایی، الکترونیک، ماشینآلات، فرآوری خوراک، لاستیکسازی و بافندگی بنا شده بود.
اقتصاد این کشور تحت تأثیر بحران مالی جهانی آسیبهای فراوانی دیده است. یکی از نمودهای این بحران به صورت ورشکستگیهای مالی است. برای نمونه شرکت هواپیمایی ملی این کشور ، اَرم اَویا (Armavia)، در فروردین ۱۳۹۲ اعلام ورشکستگی نموده و فعالیتش را متوقف کرد.
زبان
زبان ارمنی یکی از زبانهای هند و اروپایی است که در منطقه قفقاز و به ویژه در کشور ارمنستان و آرتساخ و سایر کشورهای دیگر که ارمنیان به عنوان جماعت ارمنیان پراکنده شناخته میشوند صحبت میکنند.
پس از رسمیت یافتن دین مسیح در ارمنستان و مسیحی شدن ارمنیان، چون کتاب مقدس این دین به زبان یونانی یا سریانی بود. در مراسم مذهبی کلیساها نیز به این زبانها سخن گفته میشد. در برخی از کلیساها کتاب مقدس را در هنگام مراسم به زبان ارمنی ترجمه و تفسیر میکردند و برای حضار بازگو مینمودند.
حروف خط ارمنی نخستین بار به کوشش و مجاهدت یک روحانی ارمنی به نام مسروب ماشتوتس، که با زبانهای یونانی و زبان پارتی و ساسانی آشنایی کامل داشت، اختراع شد.